Bạn có bao giờ thắc mắc tại sao một số website lại có biểu tượng ổ khóa màu xanh lá cây trên thanh địa chỉ, còn những trang khác thì không? Đó chính là sự khác biệt mà HTTPS mang lại. Giao thức này đóng vai trò then chốt trong việc bảo vệ dữ liệu người dùng và nâng cao uy tín trực tuyến. Bài viết này của Thuê Máy Chủ Giá Rẻ sẽ giúp bạn hiểu rõ giao thức HTTPS là gì, lợi ích to lớn mà HTPPS mang lại, cách thức hoạt động và làm thế nào để triển khai cho website của bạn. Đọc ngay!

HTTPS là gì?

HTTPS (Hypertext Transfer Protocol Secure) là một phiên bản bảo mật của HTTP, giao thức truyền tải siêu văn bản quen thuộc trên Internet. Về bản chất, HTTPS sử dụng các công nghệ mã hóa như SSL (Secure Sockets Layer) và TLS (Transport Layer Security) để bảo vệ dữ liệu được trao đổi giữa trình duyệt web và máy chủ. Điều này đảm bảo rằng mọi thông tin cá nhân, mật khẩu, hay chi tiết thẻ tín dụng đều được giữ kín.

Khi bạn truy cập một trang web dùng HTTPS, trình duyệt của bạn sẽ thiết lập một kết nối an toàn với máy chủ. Mọi dữ liệu được truyền đi sau đó sẽ được mã hóa, ngăn chặn các bên thứ ba đọc trộm hoặc can thiệp. Đây là yếu tố cốt lõi tạo nên sự tin cậy trong các giao dịch trực tuyến và hoạt động duyệt web hàng ngày.

Tại sao Website cần HTTPS? Lợi ích bảo mật và SEO

Việc chuyển đổi sang HTTPS không chỉ là một khuyến nghị kỹ thuật mà còn là yếu tố bắt buộc đối với mọi website. Giao thức HTTPS mang lại những lợi ích vượt trội về cả bảo mật thông tin và khả năng hiển thị trên công cụ tìm kiếm.

Bảo mật dữ liệu người dùng

HTTPS mã hóa tất cả dữ liệu được truyền tải giữa người dùng và máy chủ. Điều này bao gồm thông tin đăng nhập, chi tiết thẻ tín dụng, thông tin cá nhân hay bất kỳ dữ liệu nào bạn nhập vào trang web.

Khi dữ liệu được mã hóa, ngay cả khi bị chặn bởi kẻ xấu, thông tin đó cũng trở thành vô nghĩa. HTTPS bảo vệ người dùng khỏi các cuộc tấn công như nghe lén, giả mạo, và đánh cắp dữ liệu. Mức độ bảo mật này là cực kỳ quan trọng, đặc biệt với các website thương mại điện tử, ngân hàng trực tuyến hay những trang có yêu cầu đăng nhập.

Tăng cường uy tín, niềm tin

Biểu tượng ổ khóa trên thanh địa chỉ của trình duyệt là một dấu hiệu rõ ràng cho thấy website của bạn an toàn. Người dùng ngày nay rất nhạy cảm với các vấn đề bảo mật.

Việc hiển thị ổ khóa xanh giúp xây dựng niềm tin và uy tín cho thương hiệu của bạn. Người dùng sẽ cảm thấy an tâm hơn khi cung cấp thông tin cá nhân hoặc thực hiện giao dịch trên một trang web được bảo vệ bởi HTTPS. Điều này trực tiếp ảnh hưởng đến tỷ lệ chuyển đổi và lòng trung thành của khách hàng.

Cải thiện thứ hạng SEO

Google đã công bố từ năm 2014 rằng HTTPS là một trong những yếu tố xếp hạng quan trọng. Mặc dù không phải là yếu tố có trọng số cao nhất, nhưng việc sử dụng HTTPS sẽ giúp website của bạn có lợi thế hơn so với các đối thủ chưa chuyển đổi.

Các công cụ tìm kiếm như Google ưu tiên hiển thị các trang web an toàn cho người dùng. Điều này có nghĩa là một website có HTTPS sẽ có cơ hội xếp hạng cao hơn trong kết quả tìm kiếm. Điều này đặc biệt đúng khi các yếu tố khác đều tương đương.

Tránh cảnh báo “Không an toàn” trên trình duyệt

Các trình duyệt hiện đại như Chrome, Firefox, và Edge đều hiển thị cảnh báo “Không an toàn” (Not Secure) đối với các website vẫn sử dụng HTTP. Cảnh báo này xuất hiện trực tiếp trên thanh địa chỉ, dễ dàng nhận thấy bởi người dùng.

Cảnh báo “Không an toàn” có thể khiến người dùng hoang mang, mất niềm tin và rời bỏ trang web của bạn ngay lập tức. Điều này ảnh hưởng tiêu cực đến trải nghiệm người dùng, tỷ lệ thoát trang và doanh thu. Việc chuyển sang HTTPS loại bỏ hoàn toàn cảnh báo này, mang lại trải nghiệm duyệt web liền mạch và an toàn.

HTTP và HTTPS khác nhau như thế nào?

Để hiểu rõ hơn về HTTPS là gì, việc so sánh nó với HTTP là điều cần thiết. Mặc dù tên gọi tương tự, nhưng sự khác biệt cốt lõi nằm ở khả năng bảo mật dữ liệu. HTTP và HTTPS khác nhau chủ yếu ở các điểm sau:

• Bảo mật và mã hóa dữ liệu: HTTP truyền dữ liệu dưới dạng văn bản thuần (plaintext), không được mã hóa, nên dữ liệu dễ bị bên thứ ba chặn và đọc trộm khi truyền qua mạng. Trong khi đó, HTTPS là phiên bản bảo mật của HTTP, sử dụng chứng chỉ SSL/TLS để mã hóa toàn bộ dữ liệu truyền giữa trình duyệt và máy chủ, giúp bảo vệ thông tin khỏi bị đánh cắp hoặc chỉnh sửa trái phép.
• Cổng giao tiếp (Port): HTTP sử dụng cổng mặc định là 80 để truyền dữ liệu, còn HTTPS sử dụng cổng 443, hỗ trợ kết nối được mã hóa và bảo mật hơn.
• Xác thực máy chủ: HTTPS cung cấp cơ chế xác thực máy chủ thông qua chứng chỉ SSL do các tổ chức chứng thực (CA) cấp, giúp người dùng biết họ đang kết nối đúng với trang web chính thống, tránh bị giả mạo. HTTP không có tính năng này.
• Tính nguyên vẹn dữ liệu: HTTPS đảm bảo dữ liệu không bị sửa đổi trong quá trình truyền tải, bảo vệ tính toàn vẹn thông tin, trong khi HTTP không có cơ chế này.
• Tốc độ truyền tải: HTTP thường nhanh hơn do không phải mã hóa dữ liệu, còn HTTPS tiêu tốn thêm tài nguyên để mã hóa và giải mã, nên có thể chậm hơn một chút nhưng sự khác biệt ngày càng được giảm thiểu nhờ các cải tiến kỹ thuật.

HTTPS là phiên bản mở rộng, bảo mật hơn của HTTP, rất cần thiết cho các trang web xử lý dữ liệu nhạy cảm như thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng, thanh toán trực tuyến, trong khi HTTP vẫn được dùng cho các trang web chỉ cung cấp thông tin công khai.

Nên chọn HTTP hay HTTPS?

Chọn HTTP hay HTTPS là một câu hỏi mà nhiều người quan tâm, đặc biệt là khi bắt đầu xây dựng website. Câu trả lời rất rõ ràng: luôn chọn HTTPS.

Ngày nay, việc sử dụng HTTP gần như không còn phù hợp. Các trình duyệt hiện đại đều gắn nhãn “Không an toàn” cho website HTTP. Điều này khiến người dùng cảnh giác và rời bỏ trang web, ảnh hưởng trực tiếp đến uy tín và doanh thu. Google cũng ưu tiên các website HTTPS trong kết quả tìm kiếm, mang lại lợi thế SEO đáng kể.

Với sự phổ biến của chứng chỉ SSL/TLS miễn phí như Let’s Encrypt, rào cản chi phí và kỹ thuật để chuyển đổi sang HTTPS đã giảm đi rất nhiều. Việc bảo vệ dữ liệu người dùng không chỉ là trách nhiệm mà còn là yếu tố sống còn cho mọi hoạt động kinh doanh trực tuyến. Vì vậy, HTTPS là lựa chọn duy nhất và tối ưu cho bất kỳ website nào ở thời điểm hiện tại.

Cơ chế hoạt động của HTTPS (SSL/TLS Handshake)

Bạn có bao giờ tự hỏi làm thế nào mà HTTPS lại có thể mã hóa dữ liệu phức tạp như vậy không? Tất cả đều nhờ vào quá trình gọi là SSL/TLS Handshake – một chuỗi các bước được thực hiện nhanh chóng khi bạn truy cập một trang web HTTPS.

Khi bạn gõ địa chỉ website có HTTPS và nhấn Enter, trình duyệt của bạn sẽ bắt đầu một quá trình trao đổi thông tin với máy chủ web. Quá trình này diễn ra như sau:

• Client Hello (Trình duyệt gửi lời chào): Trình duyệt của bạn (client) gửi một thông điệp “Client Hello” đến máy chủ. Thông điệp này bao gồm các thông tin như phiên bản TLS/SSL được hỗ trợ, danh sách các bộ mã hóa (cipher suites) mà trình duyệt có thể sử dụng, và một số dữ liệu ngẫu nhiên.
• Server Hello (Máy chủ gửi lời chào): Máy chủ phản hồi bằng một thông điệp “Server Hello”. Trong đó, máy chủ chọn phiên bản TLS/SSL, bộ mã hóa mạnh nhất mà cả hai bên đều hỗ trợ, và gửi lại một số dữ liệu ngẫu nhiên khác. Quan trọng hơn, máy chủ cũng gửi kèm chứng chỉ SSL/TLS của mình.
• Xác thực chứng chỉ:Trình duyệt nhận chứng chỉ SSL/TLS từ máy chủ. Nó sẽ kiểm tra tính hợp lệ của chứng chỉ:
  • Chứng chỉ này có được cấp bởi một Tổ chức Chứng thực (CA) đáng tin cậy không?
  • Chứng chỉ còn hạn sử dụng không?
  • Tên miền trên chứng chỉ có khớp với tên miền của website không? Nếu tất cả kiểm tra đều đạt, trình duyệt sẽ tin tưởng máy chủ.
• Tạo khóa mã hóa (Key Exchange): Sử dụng các thuật toán mã hóa bất đối xứng (Public Key Cryptography) và dữ liệu ngẫu nhiên đã trao đổi, trình duyệt và máy chủ sẽ tạo ra một khóa phiên (session key) bí mật. Khóa này chỉ được biết bởi cả hai bên và sẽ được sử dụng để mã hóa dữ liệu trong suốt phiên làm việc.
• Kết nối được mã hóa: Sau khi khóa phiên được thiết lập, tất cả các dữ liệu truyền tải giữa trình duyệt và máy chủ sẽ được mã hóa bằng khóa này. Điều này đảm bảo rằng mọi thông tin đều được bảo vệ và không ai có thể đọc trộm được.

Sau khi trao đổi khóa phiên, hai bên gửi thông điệp “Change Cipher Spec” và “Finished” để xác nhận mọi thứ đã sẵn sàng, từ đó mọi dữ liệu tiếp theo sẽ được mã hóa. Các phiên bản TLS mới như TLS 1.3 đã đơn giản hóa và tăng tốc quá trình này.

Quá trình này diễn ra chỉ trong vài mili giây và hoàn toàn minh bạch đối với người dùng.

Vai trò của chứng chỉ SSL/TLS

Chứng chỉ SSL/TLS (Secure Sockets Layer/Transport Layer Security) là trái tim của HTTPS. Nó không chỉ cung cấp khóa công khai để mã hóa dữ liệu mà còn xác minh danh tính của website.

Khi bạn truy cập một website, chứng chỉ SSL/TLS sẽ chứng minh rằng bạn đang kết nối với đúng server mà bạn muốn, không phải một server giả mạo. Điều này ngăn chặn các cuộc tấn công giả mạo (phishing) và tấn công trung gian (Man-in-the-Middle). Chứng chỉ được cấp bởi các Tổ chức Chứng thực uy tín (Certificate Authority – CA) như Let’s Encrypt, Comodo, DigiCert, GlobalSign, v.v.

Quá trình mã hóa và giải mã

Khi dữ liệu được gửi từ trình duyệt đến máy chủ, nó sẽ được mã hóa bằng khóa phiên đã thiết lập. Máy chủ sau đó sẽ sử dụng chính khóa phiên đó để giải mã dữ liệu. Tương tự, khi máy chủ gửi dữ liệu về trình duyệt, quá trình tương tự cũng diễn ra. Điều này đảm bảo tính bảo mật và riêng tư của thông tin.

Sự khác nhau giữa HTTP/2, HTTP/3 và HTTPS

Khi nói về giao thức web, có thể bạn sẽ nghe đến HTTP/2 và HTTP/3. Liệu chúng có thay thế HTTPS không? Câu trả lời là không. HTTPS là lớp bảo mật, còn HTTP/2 và HTTP/3 là các phiên bản nâng cấp của giao thức HTTP, tập trung vào hiệu suất.

HTTP/2

HTTP/2 là phiên bản kế nhiệm của HTTP/1.1, được ra mắt vào năm 2015. Mục tiêu chính của nó là cải thiện tốc độ tải trang và hiệu suất truyền tải dữ liệu. HTTP/2 đạt được điều này thông qua một số cải tiến kỹ thuật:

• Multiplexing: Cho phép nhiều yêu cầu và phản hồi được gửi và nhận đồng thời trên cùng một kết nối TCP. Điều này khắc phục hạn chế của HTTP/1.1, nơi mỗi yêu cầu thường cần một kết nối riêng, gây ra độ trễ.
• Header Compression: Nén các tiêu đề HTTP để giảm dung lượng dữ liệu truyền tải.
• Server Push: Cho phép máy chủ chủ động gửi các tài nguyên (như CSS, JavaScript) mà trình duyệt có thể sẽ cần, trước khi trình duyệt yêu cầu. Điều này giúp giảm thời gian tải trang.

Quan trọng là HTTP/2 được xây dựng để chạy trên HTTPS. Thực tế, hầu hết các trình duyệt lớn chỉ hỗ trợ HTTP/2 khi kết nối được mã hóa bằng TLS (tức là qua HTTPS).

HTTP/3

HTTP/3 là phiên bản mới nhất của giao thức HTTP, dựa trên giao thức truyền tải QUIC (Quick UDP Internet Connections) thay vì TCP. Việc chuyển sang UDP giúp HTTP/3 khắc phục một số vấn đề về độ trễ (latency) và mất gói dữ liệu (packet loss) vốn có của TCP, đặc biệt trong môi trường mạng không ổn định hoặc di động.

Các cải tiến của HTTP/3 bao gồm:

• Giảm độ trễ khi bắt tay kết nối: QUIC giúp thiết lập kết nối nhanh hơn (0-RTT hoặc 1-RTT).
• Không bị tắc nghẽn hàng đợi: Vấn đề “Head-of-Line Blocking” (HOL blocking) của TCP được loại bỏ, nghĩa là việc mất một gói dữ liệu không ảnh hưởng đến việc truyền tải các gói dữ liệu khác trên cùng một kết nối.
• Chuyển đổi mạng mượt mà hơn: Khi người dùng chuyển đổi giữa các mạng (ví dụ: từ Wi-Fi sang 4G), QUIC cho phép duy trì kết nối mượt mà hơn.

Giống như HTTP/2, HTTP/3 được thiết kế để hoạt động chủ yếu trên HTTPS, tận dụng lớp mã hóa TLS. Do đó, HTTP/2 và HTTP/3 không thay thế HTTPS mà là những cải tiến về hiệu suất của giao thức truyền tải, hoạt động đồng thời và dựa trên nền tảng bảo mật của HTTPS.

Cách chuyển đổi từ HTTP sang HTTPS cho website

Để bảo vệ thông tin người dùng và đảm bảo an toàn cho website của bạn, việc chuyển sang giao thức HTTPS là vô cùng quan trọng. Mọi website đều bắt đầu từ giao thức HTTP, và để sử dụng HTTPS, bạn cần cài đặt thêm chứng chỉ SSL hoặc TLS.

Dưới đây là hai phương pháp bạn có thể sử dụng để chuyển đổi sang HTTPS:

Mua chứng chỉ SSL từ các nhà cung cấp uy tín

Để bắt đầu, bạn cần chọn một nhà cung cấp chứng chỉ SSL đáng tin cậy và phù hợp với yêu cầu của website. Các nhà cung cấp chứng chỉ sẽ đưa ra nhiều gói dịch vụ với mức phí và tính năng khác nhau.

Sau khi mua chứng chỉ SSL, bạn sẽ nhận được mã chứng chỉ và các tệp liên quan. Tiếp theo, bạn cần thực hiện việc cài đặt chứng chỉ SSL lên máy chủ của mình. Việc cài đặt và cấu hình có thể yêu cầu kiến thức kỹ thuật, nếu cần, bạn có thể nhờ sự hỗ trợ từ nhà cung cấp hoặc đội ngũ kỹ thuật.

Khi chứng chỉ SSL được cài đặt thành công, website của bạn sẽ chuyển sang HTTPS và hiển thị biểu tượng khóa bảo mật trên trình duyệt, giúp người dùng cảm thấy an tâm hơn khi truy cập vào trang web của bạn.

Cài đặt HTTPS thông qua các công ty thiết kế website

Một cách đơn giản khác để cài đặt giao thức HTTPS là thông qua các công ty thiết kế website. Bạn chỉ cần đề xuất mức phí phù hợp và họ sẽ lo liệu mọi thứ, bao gồm việc cài đặt chứng chỉ SSL hoặc TLS, thay đổi liên kết, và cập nhật tài nguyên trên website để chuyển sang HTTPS.

Lưu ý khi sử dụng giao thức HTTPS là gì?

Để đảm bảo hiệu quả tối đa khi triển khai và duy trì HTTPS, bạn cần lưu ý một số điểm quan trọng. Điều này giúp website của bạn luôn an toàn và hoạt động ổn định.

• Luôn gia hạn chứng chỉ SSL/TLS: Chứng chỉ SSL/TLS có thời hạn sử dụng. Nếu không gia hạn kịp thời, website của bạn sẽ hiển thị cảnh báo bảo mật và không thể truy cập được. Hãy thiết lập nhắc nhở hoặc sử dụng các dịch vụ tự động gia hạn (như Let’s Encrypt) để tránh tình trạng này.
• Kiểm tra lỗi Mixed Content định kỳ: Ngay cả khi đã chuyển sang HTTPS, các tài nguyên cũ vẫn có thể gây ra lỗi Mixed Content. Hãy sử dụng các công cụ kiểm tra website để rà soát và khắc phục triệt để.
• Sử dụng HSTS (HTTP Strict Transport Security): Sau khi đã hoàn toàn chuyển sang HTTPS, hãy cân nhắc kích hoạt HSTS. HSTS giúp trình duyệt ghi nhớ rằng website của bạn luôn phải được truy cập bằng HTTPS, tăng cường bảo mật và tốc độ tải trang cho người dùng đã truy cập trước đó.
• Cập nhật cấu hình server và TLS: Các phiên bản TLS cũ (như TLS 1.0, TLS 1.1) có thể chứa lỗ hổng bảo mật. Đảm bảo web server của bạn chỉ sử dụng các phiên bản TLS mới nhất và an toàn (như TLS 1.2, TLS 1.3).
• Theo dõi Google Search Console: Sau khi chuyển đổi, hãy thêm cả hai phiên bản HTTP và HTTPS của website vào Google Search Console. Đặt phiên bản HTTPS là phiên bản ưu tiên. Theo dõi báo cáo “Lỗi thu thập dữ liệu” và “Bảo mật” để kịp thời phát hiện và khắc phục các vấn đề.
• Giáo dục người dùng: Mặc dù HTTPS đã phổ biến, việc nhắc nhở người dùng kiểm tra biểu tượng ổ khóa trước khi nhập thông tin nhạy cảm vẫn là một thói quen tốt.

Tương lai của HTTPS và bảo mật web

HTTPS không còn là một lựa chọn mà đã trở thành tiêu chuẩn bắt buộc cho mọi website trên Internet. Xu hướng này sẽ tiếp tục mạnh mẽ hơn nữa trong tương lai.

Các trình duyệt và công cụ tìm kiếm sẽ ngày càng khắt khe hơn với các website không sử dụng HTTPS. Các tính năng web mới, đặc biệt là những tính năng liên quan đến bảo mật và quyền riêng tư, sẽ chỉ khả dụng trên các trang web HTTPS.

Việc hiểu và triển khai HTTPS đúng cách là một khoản đầu tư xứng đáng cho sự an toàn, uy tín và thành công của website bạn trong môi trường số ngày nay. Thuê Máy Chủ Giá Rẻ tin rằng một website được bảo mật không chỉ bảo vệ người dùng mà còn là nền tảng vững chắc cho mọi hoạt động kinh doanh trực tuyến.